Agroecologie krijgt voet in Europa

Door als platform voor onderzoekers, burgers en boeren in Europa te te fungeren wil de verening Agroecology Europe bijdragen aan de verdere ontwikkeling en uitbreiding van agroecologie in Europa. In Lyon vond van 25 tot en met 27 oktober 2017 het eerste Europese Agroecology Forum plaats. DOOR: HANNY VAN GEEL

Er waren 310 deelnemers uit 28 landen (ook uit andere werelddelen) en ze waren wetenschapper, boer, burger, vertegenwoordiger van NGO en sociale beweging, vertegenwoordiger van nationale of Europese overheden, politicus. Namens Via Campesina leverden Lynne Davis, van Landworkers Alliance, uit Engeland en Hanny van Geel van Toekomstboeren, uit Nederland bijdragen aan het forum. Verder waren er Nederlandse bijdragen van Janneke Bruil en Margriet Goris van Cultivate! en van Jan Douwe van der Ploeg.

Voor de organisatie stonden een aantal vragen centraal: Hoe kunnen we een gemeenschappelijk begrip van agro-ecologie hebben, dat het holistische karakter ervan waarborgt, met inbegrip van zowel de ecologische, sociale en politieke dimensies? Kunnen boeren het initiatief nemen en invloed hebben op de vorm en inhoud van het onderzoek, zodat het past bij hun behoeften en kennis en ervaring in de praktijk? Hoe kunnen wetenschappers beter bijdragen aan de ontwikkeling van agroecologie? Het forum heeft eens te meer laten zien hoe belangrijk het is ervoor te zorgen dat agroecologie, een thema dat steeds meer wordt besproken op academische fora en politieke conferenties, in handen blijft van de mensen in de regio’ s, die agroecologie gebruiken als duurzaam middel van bestaan en om voedselsoevereiniteit te bereiken.

Tijdens de drie dagen van het forum is gediscussieerd over agroecologie en voedselsoevereiniteit, de verhouding tussen biologische landbouw en agroecologie, ontwikkeling van agro-ecologische praktijken en transitie. Tal van technische, sociale en economische kwesties kwamen aan bod. Deelnemers hebben het Europees gemeenschappelijk landbouwbeleid bekritiseerd vanwege de steun aan het agro-industrieel landbouwsysteem en het gebrek aan expliciete steun voor agro-ecologie en kleinschalige duurzame boeren. De vraag werd gesteld hoe er betere verbindingen kunnen worden gelegd tussen boeren, onderzoekers en beleidsmakers om een divers overheidsbeleid uit te werken dat lokale oplossingen biedt en daadwerkelijk beantwoordt aan de behoeften van boeren en alle mensen.

Een opvallende waarneming was dat niet alleen boeren verdwijnen door de krachten van de agro-industrie belangen, ook onderzoekers hebben het moeilijk. Ze werken vaak op tijdelijke contracten en hebben een onzeker bestaan als ze niet willen ingaan op de lobbykracht en het geld van grote bedrijven, zo vertelde Michel Pimbert van het Center Agroecology, Water and Resilience van Coventry University. Jan Douwe van der Ploeg liet zien dat de veerkracht en de veranderkracht van kleinere en middelgrote boeren, die vaak een multifunctionele of agro-ecologische bedrijfsvoering hebben, groter is dan van grote gespecialiseerde boerenbedrijven. Deze agroecologische boerderijen zijn daarmee ook economisch, ecologisch en sociaal duurzamer.

In de hal waren verschillen posters te zien van allerlei projecten en onderzoek dat in de praktijk wordt gedaan naar agroecologische landbouw, voedselverwerking en -vermarkting. Er was volop uitwisseling tussen de deelnemers. De deelnemers van het forum willen het gesprek voortzetten over hoe verschillende actoren beter kunnen samenwerken bij het versterken van agroecologie, hoe ervoor kan worden gezorgd dat de kennis van boeren in toekomstig onderzoek meer wordt gewaardeerd en leidend is voor het onderzoek. Verder is het belangrijk hoe het werk kan worden uitgevoerd in synergie voor de ontwikkeling van landbouw, voedselveiligheid, grondeigendom, onderwijs, volksgezondheid en ander gerelateerd beleid ter ondersteuning van agro-ecologie. Tijdens het Forum hield de vereniging Agroecology Europe Association haar Algemene Vergadering waar een nieuw bestuur met 10 leden werd gekozen waaronder Magriet Goris en Jan Douwe van der Ploeg uit Nederland.

www.agroecology-europe.org