Meer zelforganisatie, experimenteren en landrechten: uitkomsten BoerenVuur Driebergen

Producenten coöperaties, lokaal gerichte bijeenkomsten en meer aandacht voor het recht op land. Dit zijn initiatieven die ons als toekomstboeren mogelijk kunnen versterken. Ze werden bedacht door de ruim 80 boeren die bijeen kwamen op het BoerenVuur op zondag 14 oktober op het landgoed van de Kraaybekerhof in Driebergen.

De boeren kwamen uit het Zuiden, Oosten, Westen en Noorden van het land (inclusief Schiermonnikoog!). Het merendeel runt een eigen tuinderij. Maar veehouders, landzoekenden en boeren in opleiding maakten ook deel uit het gezelschap. Samen verkenden we uitdagingen waar aan gewerkt moet worden om de positie van de toekomstboer te versterken.

Zo was er aandacht voor bodembewerking, onkruidmanagement en het verbeteren van kringlopen op de boerderij. Ook werd gesproken over een eerlijk inkomen, zekerheid op land en hoe je zorgt dat je je als boer niet kapot werkt. Een deel van de mogelijke oplossingen vonden we in het organiseren van onszelf. Het vormen van teams die voor je kunnen invallen als je ziek bent of bij moet komen, het samen aankopen van pootgoed, en het organiseren van lokaal gerichte bijeenkomsten waar boeren elkaar kunnen inspireren en ondersteunen. Een ander deel in cursussen en experimenten om bijvoorbeeld de juiste houding aan te nemen bij gebruik van gereedschap, verschillende rassen en agroecologische praktijken uit te proberen en te kijken hoe ze het in andere Europese landen doen. En weer een ander deel van de oplossingen lag in bepleiten van onze rechten als boer. Zo werd gezegd dat de vereniging Toekomstboeren zijn werk op het gebied van land moet versterken. Zo hebben boeren in veel andere Europese landen rechten of steun bij het aankoop van land. In Nederland niet.

Onderdeel van het boerenvuur waren ook demonstraties van verschillende machines die kunnen helpen met grondbewerking, zaaien, onkruid wieden en oogsten op kleinschalige boerderijen. Deze werden gegeven op de tuinderij van Dave en Jasper die op het landgoed Kraaybekerhof een tuinderij met groenten, fruit en bloemen runnen. Het is een zelfoogsttuin, maar Dave en Jasper verkopen ook verstekte plantjes en leveren aan de winkel en het restaurant op het landgoed. Inspiratie voor de tuin haalden ze uit het boek “The market gardener” van Martin Fortier die rendabel is door het slim combineren van teelten, markten en inzet van machines. Taco IJzerman, die het boek naar het Nederlands vertaalde, hield een reflectie over het boek. De gedreven toon en creativiteit werd geprezen. Wel werd gewaarschuwd dat leven van alleen groenten die je verkoopt op de anonieme markt heel moeilijk is. Om weerbaarder te zijn kun je je beter (ook) richten op markten waarin meerwaarde wordt gezien en waar daarvoor betaald wordt.

Vanuit Toekomstboeren kunnen we verder met een groepje dat kleinschalige intieme tuindersuitwisseling verder wil organiseren. We hebben geleerd dat je lichaam het beste apparaat is dat je hebt en dat je dat dus ook moet ‘onderhouden’, bijvoorbeeld door het via yoga sterker te maken, of je te verdiepen in ‘bewegingsketenanalyse’. Het samen inkopen van plantgoed, compost, en andere materialen is een terugkomend idee, dat we wellicht samen met de CSA vereniging en/of de Vereniging Biotuinders kunnen oppakken. Met het verder professionaliseren van tuinderijen zouden we misschien ook het aloude machine uitwisselen weer nieuw leven in kunnen blazen? Bij de zaaimachines leerden we dat het ene mens zweert bij de lichte goedkope Earthway en het andere mens zegt dat de sjiekere Yang voor jou het werk doet en dus weten zijn geld waard is 🙂 En ook dat het nodig is om een winterse middag te besteden aan het uitvogelen van je zaaimachine. Dat doe je door op een oude handdoek te zaaien in de kamer en heel precies te kijken en op te schrijven wat er gebeurd (welke zaaiafstand bij welke schijf/rol). De BCS tweewielige trekker is hét apparaat voor kleinschalig gemechaniseerde tuinderijen. Ga langs bij mensen die ‘m hebben om er alles over te horen voordat je zelf je keuzes maakt. De quick-cut greens harvester oogst mezclun, bladsla, snijbiet, mosterd. Echt in no-time. Als je je bed super vlak hebt en je wiedt super precies voordat je oogst dan is dat echt best wel een bijzonder goed ding. Maar dan moet je natuurlijk wel afzet en koeling hebben voor die bladgewassen. De rolschoffels die werden gedemonstreerd kunnen je helpen je tuin brandschoon te houden. Al rennend ga je door je tuin, juist ook als het onkruid nog bijna niet te zien is. En je kan ermee aanaarden, dus prei en boontjes hoef je bijna niet meer te wieden.

Het was een prachtige dag, iedereen heel erg bedankt voor jullie inzet!