De Wijkse Moestuin

Op een koude ochtend in maart stap ik uit de bus in Wijk bij Duurstede, op weg naar CSA ‘de Wijkse Moestuin’. Deze tuinderij van 1 hectare ligt goed verscholen. Dit blijkt als ik samen met eigenares Bea van Sprakelaar door de boomgaard loop van een andere boer, wat ook de toegangsweg blijkt naar de Wijkse Moestuin. De verscholenheid geeft de tuin een bepaalde knusse sfeer. En die knusse en goede sfeer zie ik direct terug wanneer ik de vrijwilligers van die dag ontmoet; een gezellige groep mensen die met veel humor met elkaar omgaat en die duidelijk een passie delen voor tuinieren.

DOOR: Natasja Davidse

Voordat ze dit landbouwavontuur aan ging, was Bea biologie docente op een middelbare school. Ze genoot nog steeds van het werk als docente, maar alle administratie en regels die erbij kwamen kijken, gingen haar tegenstaan. Toen haar dochters haar op een dag meenamen naar moestuin Maarschalkerweerd in Utrecht, werd Bea geïnspireerd om haar passie voor tuinieren om te zetten in haar werk. Ze is toen in 2015 een opleiding aan de Warmonderhof gaan volgen en had het geluk om na de studie direct bij haar stagebedrijf aan de slag te kunnen als tuinder. Dit bleek geen ideale plek te zijn voor het vinden van oogstaandeelhouders, dus is Bea na een tijdje op zoek gegaan naar een andere locatie. Ze heeft toen contact opgenomen met een al bestaande boer in Wijk bij Duurstede, waarmee ze vervolgens een jaar heeft samengewerkt. Daarna is deze tuinder gestopt en heeft ze de tuin overgenomen. Op deze nieuwe locatie is de tuinderij zeker een succes: op dit moment zijn er al 130 mensen oogst aandeelhouder!

Ondanks dat Bea nu niet meer als docente werkt, maakt educatie nog steeds deel uit van haar leven. Op haar tuinderij probeert ze mensen te laten zien waar hun eten vandaan komt en hoe het groeit. Waarom ze dit zo belangrijk vind?

“Als je de rode kolen mooi glanzend en gaaf in de winkel ziet liggen heb je eigenlijk helemaal geen idee meer dat je in mei een rode kool plantje in de grond zet en dat je pas in oktober daar de rode kool uit haalt. In de supermarkt ligt alles het hele jaar door. Je kan eigenlijk altijd alles eten. En dat is eigenlijk heel gek. Als je bedenkt dat zo’n kool bijna een half jaar nodig heeft om te groeien. En dat je helemaal niet meer weet dat dat zo is en dat het een heel ander gewas is dan een kropje sla, wat in drie weken weer boven de grond staat. En ik denk wel dat het belangrijk is dat mensen zich realiseren hoe groente geteelt wordt en wat er allemaal voor zorg nodig is om dat voedsel te laten groeien voordat er echt een oogst is”.

Bea probeert mensen te leren over hun voedsel en hen ook te betrekken bij de tuin, door zo transparant mogelijk te werken. Een rotatieschema van de vruchtwisseling is dan ook op de website te vinden. Ook is ze open over de financiën van de tuin en vind ze deze openheid ook erg belangrijk, omdat het vertrouwen tussen boer en burger versterkt. De Wijkse Moestuin is een zelfoogsttuin, wat inhoud dat aandeelhouders het land op mogen om zelf hun groenten en fruit te oogsten. Door mensen te laten zelfoogsten, worden ze direct betrokken bij de tuin en wordt de tuinderij zelf ook gedeeld met de oogst aandeelhouders.

Foto: Herman van Sprakelaar

De tuinderij is op dit moment 1 hectare groot en bestaat uit bedden met groenten, fruit, en bloemen. Ook zijn er 2 tunnelkassen. De tuinderij, welke gebaseerd is op principes van biologische landbouw en solidariteit is relatief uniek in de omgeving, aangezien de tuinderij is omgeven door gangbare boeren.

Toekomstplannen

Ondanks dat de tuinderij intussen een aantal jaar bestaat, heeft Bea nog veel plannen en ideeën voor de toekomst van de tuin. Haar originele plan was om ook een zorgtak op te richten op de tuinderij, maar dit bleek teveel werk te zijn voor haar alleen. Daarom houd ze het nu bij het openstellen van de tuin voor vrijwilligers en zelfoogsters. Toch is de wens voor een zorgtak op de tuin nog steeds aanwezig, maar dan in de vorm van een samenwerking: “Wie weet dat ik ooit nog eens iemand vind die zegt, ik wil de zorgtak wel op poten gaan zetten. Daar zou ik wel heel erg blij van worden!”. Naast de zorgtak zou Bea er ook graag een extra tuinder bij hebben, welke zich bezig gaat houden met bloementeelt. Ook zou ze graag een onderkomen bouwen waarin ze schoolklassen kan ontvangen, waar workshops gegeven kunnen worden en waar groenten ingemaakt kunnen worden. Ze zou graag iemand vinden die in deze ruimte een wolworkshop zou willen opzetten. Al deze activiteiten met het doel om van de tuin een echte ontmoetingsplek te maken, waar iedereen welkom is. Bea wil dan ook toe naar een echte gemeenschapstuin, waarbij beslissingen over de tuin gezamelijk worden genomen met een kleine groep mensen, in plaats van door haar alleen. Nog genoeg te doen dus!  

Nog een laatste tip van Bea aan toekomstige boeren: “Volg je hart! En laat je niet snel ontmoedigen.”