BoerenVuur! op de Vrolijke Noot

Het is een zonnige dag in oktober. Perfect voor het boerenvuur op de Vrolijke Noot. Lucie en Harrie verwelkomen ons met koffie, thee en heerlijke blauwe bessen cake. We zitten met 17 toekomstboeren om de tafel; bijna allemaal werken we op een biologisch bedrijf. Altijd leuk om nieuwe toekomstboeren te leren kennen. Gedurende de dag haken er steeds meer mensen aan.
DOOR: ESTHER HOFKAMP

De aanwezigen stellen zich aan elkaar voor.  Martien is oud-veehouder in Oldemarkt. Waar eerst koeien graasden, teelt hij nu de groenten voor zijn zelfoogst klanten. Helena, Leon en René willen met stichting Plukken een stuk land vinden (4 ha) vlakbij Groningen waar ze onder andere fruit willen aanbieden. Op de Vrolijke Noot kweken ze alvast hun bomen op. Stefan is een “Mobiele Boer” en produceert voedsel op meerdere stukken ongebruikt land. Fogelina heeft overwogen om De Vrolijke Noot over te nemen, maar heeft daar uiteindelijk toch vanaf gezien. Een lijst van de aanwezigen, met verwijzing naar bedrijf, vind je onderaan.

Harrie en Lucie geven een introductie over het bedrijf en leiden ons rond. De Vrolijke Noot is een divers bedrijf, met voornamelijk teelt van blauwe bessen en een fruitboomkwekerij. Harrie is hier al in 1979 begonnen. Toen plantte hij de eerste blauwe bessen struiken, waarvan er veel nog productief zijn.

We lopen op het gras tussen de rijen met blauwe bessen. Het is herfstig, een enkel subtiel bloemetje laat zien hoe mooi het kan zijn in het voorjaar, als alles in bloei staat. Een struik kan meerdere generaties meegaan, maar om de markt bij te houden planten ze af en toe nieuwe rassen aan. Houtsnippers van snoeiafval leggen ze zoveel mogelijk onder de planten om het schoon te houden. Maar dit is vooral bij de jonge aanplant van belang. Onder de oudere struiken maaien ze eens per jaar. Het plukken van de bessen in de zomer is het meeste werk. Hiervoor nemen ze scholieren of andere plukkers in dienst. De meeste blauwe bessen gaan vervolgens naar de groothandel, want de productie is nogal wat hoger dan je aan huis kan verkopen.

In het perceel blauwe bessen ligt een onbeplant vierkant stuk. Daar zou een gebouw mogen komen. Met koelcel, opslag, schuur, theehuisje.. En daarachter bij de blauwe bessen zou je een huis mogen bouwen. Voor iemand die het wil overnemen is dat ideaal. Dan kun je zelf nog bedenken hoe het eruit komt te zien. We lopen langs de ingang, door naar de demonstratiestruiken. Ik zie een druif, kiwi, en bessen.. Dit is om te laten zien hoe je het teelt, aanbindt en snoeit. Een stagiaire onderhoudt het. hier tegenover staat een perceeltje met bladrammenas. Daar zou je groentes kunnen telen.

Langs de poel en door een haag, komen we bij de frambozen en bramen. Het zijn nog maar een paar rijtjes, want het is heel wat extra werk. Na die enorme blauwe bessen oogst is er niet meer zoveel zin om ze te blijven plukken. Maar zelfs nu nog hangen er herfstframbozen. Jammie.

Dan is er nog een heel stuk met de opkweek van bomen. Van klein tot groot, van appel tot noot. Harrie heeft dit jaar geprobeerd een groenbemester onder de boompjes te zaaien. dat ging aardig. Dan houden die plantjes de bodem verder onkruidvrij. Tegen de reeën is er tot metershoog schrikdraad opgehangen. Anders knabbelen die al het groen tot een meter hoogte op. Als ik al die boompjes en struiken zo zie wil ik graag van de winter eens terugkomen om die wat aandachtiger te bekijken. Er staat me daar een variëteit, daar is meer tijd voor nodig. En dan kan ik meteen fruitbomen uitzoeken als cadeau voor m’n schoonmoeder.

Als we de anti-reeën kooi weer uit zijn, zien we dat het hele achterste strookje wat nog binnen de besloten houtwal valt, weiland is. Dat is een stukje voor eventuele uitbreiding van het bedrijf. Er staan nu pinken van een BD veehouder op. Ze geven een fijne energie aan de plek, met hun nieuwsgierigheid en levendigheid.

Bij het vuur hebben we het over loslaten, liefde voor de plek, zorgen en hoop. Harrie en Lucie willen de plek heel graag overdragen. Het liefst willen ze dat de fruitboomkwekerij en blauwe bessenteelt voortgezet wordt. Lucie verwoordt het zo:

“Iemand moet zich kunnen verbinden met het land.”

Iemand hoeft geen boomkweker te zijn of blauwe bessenteler, maar affiniteit daarmee is wel een pré. Verbinding aangaan met de biodynamische landbouw is wel een voorwaarde. De grond is in erfpacht bij Stichting Grondbeheer BD-Landbouw.

Wie wil hier nou niet een bedrijf starten? Iemand die elke dag graag even de stad in fietst zal hier niet op z’n plek zijn. Zwolle, de dichtstbijzijnde grote stad, is toch zo’n vijftig kilometer verderop. Maar mogelijkheden zijn er genoeg. Er ligt 4,2 ha grond klaar voor een nieuw begin. Het is mogelijk om door te gaan met de boomkwekerij en blauwe bessenteelt, of om iets heel anders te beginnen. Ook met een groep mensen of coöperatie kan je het bedrijf overnemen. Door de diverse indeling van het perceel is het goed mogelijk om ieder z’n eigen wens te laten vervullen. Het bedrijf heeft al een goede naam opgebouwd, dus klanten komen al vanzelf.

Wonen op je land is hier mogelijk!  

Maar tot nu toe is het nog niet gelukt om het bedrijf over te dragen. Al zijn ze al wat jaren op zoek. Wat zijn de belemmeringen?
Biologisch fruitboomkweker is een zeldzaam beroep. Als iemand deze tak van het bedrijf wil overnemen, zal er waarschijnlijk een aanzienlijke kennis overdrachtsperiode nodig zijn. Ook de locatie, net naast het dorp Wapserveen, lijkt mensen af te schrikken. Toch is er in Wapserveen heel wat gaande wat betreft duurzame landbouw en eco-projecten. Het Biodynamische zorgbedrijf “Plus boerderij” is nog geen 3 km fietsen en eco-leefgemeenschap De Hobbitstee 6 km. Prima te doen om er even langs te wippen. Op de Hobbitstee zijn er ook pas nieuwe mensen komen wonen en bedrijfjes gestart. Er is vast een samenwerking mogelijk.
Blauwe bessen zijn aan huis te koop of zelf te plukken vanaf half juli. Van maandag t/m zaterdag van 09:00 uur tot 17:00 uur. Eind augustus zijn er ook frambozen en bramen te koop.

Foto: Sake Elzinga

Voor het kopen van fruitbomen kun je op het bedrijf terecht van november t/m april, op vrijdag en zaterdag van 09:00 uur tot 17:00 uur.

Ben je geïnteresseerd geraakt in het bedrijf, of denk je zelfs aan overname?
Neem contact op, ga een keer langs.

www.devrolijkenoot.nl
info@devrolijkenoot.nl
00 31 (0)521 – 321580
Oosterbutenweg 2, Wapserveen

Deelnemers aan dit Boerenvuur:
Harrie en Lucie – zijn eigenaren van De Vrolijke Noot 
Ties Betjes – heeft zelfoogsttuin Ten Boer en is net een ecologische gemeenschap gestart
Gea – is in de maatschap van zorgboerderij De Grote Wiede
Jorinde – loopt stage bij De Vrolijke Noot
Fogelina – heeft vorig jaar stage gelopen bij De Vrolijke Noot om te verkennen of ze het wilde overnemen met haar vriend Andrew. Nu heeft ze een baan bij de universiteit Wageningen.
Jeannine – werkzaam op tuin Salland in Zwolle
Martien Spitzen – ex-veehouder en heeft nu zelfoogsttuin “Heerlijkheid de Hare” in Oldemarkt
Lavinda – doet de Warmonderhof deeltijdopleiding en werkt op dit moment nog als onderzoeker.
Helena, Leon en René – zijn van Stichting Plukken en zoeken een stuk grond van ongeveer 4 ha. rond de stad Groningen.
Stefan Hanstede – heeft samen met Els Hegger “De Mobiele Boer” opgericht. Bij mensen die niet weten wat ze met hun land moeten, houden ze varkens en verbouwen ze eten.
Aafke – werkt bij Bellemarie in Ruinerwold (kruiden en vee) 
Rose – werkt bij een stadstuin in Amsterdam
Mirjam – heeft interesse in permacultuur en voedselbossen en heeft ervaring in haar eigen grote tuin van meerdere hectares.
Gijs Nauta – heeft zelfoogsttuin het proefveld in Haren
Johan – werkt op zorgboerderij De Grote Wiede
Esther – doet deeltijdopleiding op de Warmonderhof en loopt stage bij historische moestuin De Ommuurde Tuin, bij geitenboerderij De Groote stroe en runt met Linde het zelfoogsttuin(tje) De Groentehof