Pachtonderhandeling Biesterhof-Land van Ons: een avontuur op eigen grond

Het proces en de uitkomst na de Toekomstboeren workshop hebben geleid tot een constructieve overeenkomst tussen de Biesterhof en Land van Ons. Howard Koster deelt zijn ervaringen over het onderhandelingsproces, waarbij zorgvuldige overwegingen en open discussies hebben geleid tot een duurzaam pachtcontract.

In het proces waren vertegenwoordigers van Land van Ons aanwezig die nieuwe inzichten kregen door de workshop, wat leidde tot vruchtbare gesprekken. Concrete mogelijkheden, zoals een 12-jarige liberale pacht en erfpacht, werden besproken. Na uitvoerige discussies over de voor- en nadelen werd er besloten dat erfpacht de meest geschikte vorm was. Dit bood ruimte voor het vastleggen van eisen zoals biodiversiteit en SKAL door Land van Ons, terwijl de Biesterhof lange termijn zekerheid voor ogen had. De hoogte van de canon (lees: erfpachtprijs) werd besproken, waarbij Land van Ons vasthield aan 1% van de grondprijs en de Biesterhof pleitte voor de regionorm. Na overleg werd gekozen voor de regionorm en werd een voor de Biesterhof ongunstige clausule over indexering verwijderd. 

Naar aanleiding van de workshop heeft Howard het boek van Damaris Matthijsen gekocht, heeft het team van de Biesterhof 2 consultaties met haar gehad. Ze hebben inmiddels het proces om hun brondocument met de zes sleutels op te stellen, afgerond. Ook hebben ze gezamenlijk een werkwqijze document opgesteld (dit gaat over de vorm, hoe ze werken, hoe ze communiceren, hoe ze beslissingen nemen, etc). Daarnaast hebben ze ook samen met Stichting Sleipnir een CV opgericht om ook hun kapitaal te neutraliseren! Howard vertelt dat de Toekomstboeren workshop echt als katalysator heeft gewerkt in zijn denken. Langzaam begonnen de puzzelstukjes op hun plek te vallen en snapte hij eindelijk echt het principe van grond en kapitaal neutraliseren, ofwel onverkoopbaar maken. ”Op korte termijn slagen wij hierin met de CV door al het kapitaal van de Biesterhof binnen de CV op de balans van Sleipnir te zetten. Op lange termijn is het nog altijd onze ambitie om de grond terug te kopen van LvO (want bij hen is de grond dus nog altijd verkoopbaar) en onder te brengen bij de grondkluis Stichting Grond van Bestaan.”

Rentmeester Michiel de Koe, betrokken bij de laatste gesprekken, hielp bij het opstellen van het erfpachtcontract. Duidelijkheid werd gecreëerd over zijn rol en belangen, om verwarring te voorkomen.

Wat betreft de uitkomst; er wordt een 26-jarig huuranaloog erfpachtcontract gesloten, gebaseerd op de regionorm van 2022 met jaarlijkse indexatie aan de consumentenindex. Land van Ons behoudt de gebouwen, en de huurprijs is berekend volgens het puntenformulier pachtprijs van woningen. Het contract kan door LvO worden beëindigd als het beheerplan voor biologische landbouw niet wordt nageleefd door de Biesterhof. Andersom kan de Biesterhof het contract beëindigen als zij geen rendabel boerenbedrijf kunnen opbouwen. Land van Ons ondersteunt de Biesterhof in de eerste 5 jaar met 100% korting op de canon. Dit voelt veilig voor de Biesterhof. De intentie is dat ze bij het bereiken van de financiële capaciteit het erfpachtcontract kunnen openbreken en de boerderij kunnen kopen, met de voorwaarde van duurzame bedrijfsvoering. En dat ze na afloop van het pachtcontract eerste recht van koop hebben. Daarnaast is de intentie dat als kopen aan het einde van het erfpachtcontract niet aan de orde zou zijn, er een nieuw erfpachtcontract wordt opgesteld. Hier zit mogelijk nog een kleine hobbel in de weg; de boer van wie Land van Ons grond heeft gekocht, blijkt officieel eerste recht van koop te hebben (hierdoor heeft de Biesterhof dus feitelijk ‘tweede’ recht van koop). Ook de erfpacht moet daarom met de boer die eerste recht van koop heeft, afgestemd worden. Ze zijn hierover in onderhandeling en hebben er -o.a. door de leeftijd van de boer en doordat hij geen opvolger heeft- alle vertrouwen in dat ook deze hobbel goed genomen kan worden.