Tuinderij Croy

‘Het is niet per se het doel om te groeien; het is wel het doel om er nog meer idealen in te proppen’


Ik vind dat ons bedrijf als organisme op zichzelf moet kunnen staan en streef naar een natuurlijk systeem, waarvan 200 mensen groentepakketten kunnen ‘tappen’. Dat is de rijkdom van de natuur. Wouter van Mil en Marieke Boudewijns zijn de gepassioneerde tuinders van biologische Tuinderij Croy in Aarle-Rixtel. Hoe zijn ze hier terecht gekomen, wat is hun passie en wat zijn de dromen voor de toekomst?
DOOR: ELSKE HAGERAATS

DE START. In 2007 komen Wouter en Marieke in contact met boer Piet, de eigenaar van de grond van huidige Tuinderij Croy. ‘Ik wil graag een project doen en grond huren voor biologische groenteteelt en groentepakketten’. Al werd dit sterk ontraden door omstaanders – “zo’n jong gastje, dat wordt één groot brandnetelveld!” – ging Piet toch akkoord.

Tuinderij Croy MariekeZe begonnen klein met 2000 m2. ‘Ik had een schoffel en een kruiwagen. En ik had een klein kasje op de kop getikt, voor de teelt van komkommers en tomaten. Daarnaast was het opslag, winkeltje en pakketten-maak-ruimte.’ Samen besloten ze te starten met groentepakketten om zo een stabieler inkomen te krijgen. Wouter: ‘Ik dacht ‘als we 20 inschrijvingen hebben, dan kunnen we van start’ – het waren er 16 en toen dacht ik ‘ja kom, tóch van start”. Aan het eind het jaar waren ze gegroeid naar 32 klanten. Hier komt al meteen de tip van Marieke voor de toekomstige boer(inn)en onder ons: ‘vooral klein beginnen, kijken of het bij je past en zo uitbreiden.’

TOEGANG TOT DE CONSUMENT. Om al die klanten binnen te slepen, stonden Wouter en Marieke op diverse marktjes met een kraampje, plaatsten ze artikeltjes in de krant, hielden open dagen en gaven vele rondleidingen. ‘De harde kern die nu nog steeds groentepakketten heeft is toen ontstaan. Sindsdien is het eigenlijk vanzelf gegroeid, vooral toen ik houten kistjes liet maken met onze naam erop.’ Die kistjes, het groentepakket, bleken enorm populair. Mensen vonden het leuk om zo’n houten kistje met lokale groenten in hun huis te hebben staan, en zo ging het reclame maken vanzelf. Bovendien kunnen mensen – nu nog – iedere zaterdagochtend bij de tuinders terecht. Marieke: ‘Ik denk dat dat toch essentieel is. Je bent dan open voor mensen, en mensen die twijfelen over een pakket – dat heb ik regelmatig –kan ik daar wat over vertellen, ik kan ze door de tuin rondleiden en dan raken mensen enthousiast.’ Dat is haar gouden tip: ‘maak het gezellig, maak het aantrekkelijk voor de mensen.’

Ook de vrije school in de buurt is nauw betrokken bij het bedrijf. Ze hebben daar een afzetpunt en groep 5 heeft altijd een ‘werken bij de boer’ thema. Marieke: ‘vorig jaar hebben de leerlingen in twee donderdagen al onze aardappels geoogst, geweldig! En daarna eten ze al onze frambozenstruiken leeg. Heerlijk, nou da’s toch mooi uitgewisseld!’ Verder heeft tuinderij Croy zo’n tien verschillende afzetpunten. De meeste in een cirkel van 15 km rondom de tuin, en dan vooral de grotere dorpen.

Tuinderij Croy Marieke2
UITBREIDING
. Ondertussen had Wouter nog een baan naast de deur om de tuin langzaam maar zeker verder op te kunnen bouwen. Maar die baan werd steeds minder leuk en de passie voor zijn eigen tuin steeds groter. In 2009 besloten ze er dan ook volledig voor te gaan: ‘het hele jaar rond met abonnementen. En dat is ook gelukt. We deden nog steeds alles met de hand en op de knietjes – en met het tweewielige trekkertje dan’, dat Wouter van de eerste winst had aangeschaft. Tuinderij Croy liep goed, het aantal klanten steeg en in 2010 breidde ze dan ook uit van 2000 m2 naar één hectare. ‘Het jaar daarna lagen m’n knieën op de operatietafel, met al dat gekruip en gedoe. Het was fysiek best zwaar om het allemaal met de hand te doen. En toen heb ik bedacht: het moet wel wat groter, maar dan met machines: planten en schoffelen met de trekker, al het gesjouw met die kisten met een palletdrager op de trekker’.

Tuinderij Croy Wouter op de trekkerZo gezegd, zo gedaan. En door de introductie van machines, kon Tuinderij Croy verder groeien naar 1,8 hectare – net als nu – en zo’n 80 tot 100 groente-abonnementen. Boer Piet kreeg steeds meer vertrouwen in Tuinderij Croy. ‘Hij was toen van plan om een schuur neer te zetten en hij zei: ‘Wouter, heb je nog een hok nodig voor je gereedschap?’. Ik zei ‘ja graag, maar hoe groot mag dat hok worden, want ik wil ook nog wel een keer een winkeltje en een ruimte voor het maken van de pakketten’ – toen deden we alles nog met een marktkraam midden op het veld. We konden toen dus een stuk schuur huren, en daar konden we een koelcel in kwijt – eindelijk een koelcel, dat is toch hard nodig’. Het winkeltje is open van mei tot en met oktober, iedere zaterdag. In de winter wordt het gebruikt als opslag, schuur en ook de pakketten worden daar gemaakt. En het aantal groenten-abonnementen stijgt nog steeds. ‘We zitten momenteel tegen de 200 aan, dat golft een beetje, maar meer kan ik niet kwijt.

Niet alleen de tuin, ook de pakketten zélf zijn uitgebreid om aan de wensen van de consument te blijven voldoen. Inmiddels telen ze 80-90 verschillende soorten groenten in de tuinderij. In het begin ging er regelmatig een enquête de deur uit voor feedback op de producten, toen een aantal mensen op een gegeven moment vroegen om een fruitpakket. Wouter: ‘Ik zei: ‘ik ben helemaal geen fruitteler, dat kan ik helemaal niet!’ Maar toen kreeg ik als reactie: ‘Als jij het fruit biologisch inkoopt, dan nemen wij het wel af!’ Wouter ging dit verder onderzoeken en er bleek veel animo voor te zijn. ‘Het is gewoon dozen schuiven, handelen, maar nu hebben we bijna 100 abonnementen op fruit!’ Maar tropisch fruit komt er niet in, en ook geen peren uit Argentinië: ‘Ik probeer het aanbod echt uit het seizoen en binnen de Europese grenzen te houden. Dat lukt niet altijd, maar het is wel een charmant onderscheid met andere fruit-abonnementen dat mijn klanten hebben gewaardeerd’.

 VELEN HANDEN MAKEN LICHT WERK. Door de stijgende vraag naar de lokale groenten van Tuinderij Croy is het fysiek behoorlijk zwaar geworden. Daarom besloten Wouter en Marieke een vacature te plaatsen op de Warmonderhof site (opleiding BD landbouw). Ze vonden al snel een medewerker die drie dagen in week werkt, maar – onverwachts – ook stagiairs die wel wat ervaring op wilden doen! ‘Allemaal serieuze mensen die echt lekker vooruit willen. En voor mij is het nieuw om met stagiairs en medewerkers te werken – mensen die ik gewoon echt wat mag vragen en mag belasten. Ik was eerst met vrijwilligers de boel gezellig aan het houden, maar ja, je moet af en toe toch opschieten’. Wouter en Marieke zijn dolblij met al die extra hulp in de tuin. ‘Dan heb je ineen keer de ruimte om slagen maken als het moet.’

Tuinderij de Croy, tomaten

 TEGENSLAGEN. Starten was eigenlijk het probleem niet, omdat ze klein zijn begonnen. Toch ondervindt iedere boer of tuinder wel tegenslagen. Integratie in de buurt bijvoorbeeld. Marieke: ‘het is allemaal maar raar wat we doen en we zijn maar gekke mensen’. Wouter: ‘ja, voor sommige mensen uit het dorp zijn wij een rariteitenkabinet.’ Dit steekt toch wel, vooral omdat het gezin nu in een huis in het dorp woont, weg van de tuin. ‘Het is toch echt de wens om op het boerenerf bij de tuin te wonen, als onderdeel van het geheel van het bedrijfsorganisme. Want nu huren we een huis in het dorp en hier dan de grond. Het voelt nu nog teveel als een samenraapsel. Maar ik ken heel weinig mensen die het in Nederland voor elkaar krijgen om op het boerenerf te wonen en te werken.

Een mogelijkheid is dat Wouter en Marieke de boerderij, een deel van het land en de schuur gaan pachten. Eigenaar Piet heeft met Wouter en enkele anderen een stichting opgericht met twee doelen: 1) het land moet duurzaam gebruikt worden; 2) de boerderij moet openstaan voor mensen met een zorgvraag. Het land, de gebouwen en het onderhoud zal dus worden overgedragen aan de stichting. En Wouter en Marieke zijn potentiele toekomstige pachters. ‘De totale oppervlakte wat bij de boerderij hoort is 6 hectare. We telen hier nu op 1,8 hectare, daarachter ligt nog 2 hectare. Dat zou er in ons totaalplan nog bij komen. Dan hebben we nog wat percelen die nu als weiland liggen – die horen ook bij de boerderij. Die hebben we nu deels in beheer en deels is het agrarisch natuurbeheer, waar ook inkomsten voor Piet uitkomen.’ Een ander voordeel is dat Wouter en Marieke dan ook mensen op de boerderij kunnen ontvangen: stagiairs, mensen van uitwisselingsprogramma’s en WWOOFers. Marieke: ‘Het lijkt me hartstikke leuk om jonge mensen zo even mee te laten leven. En dan vanuit de hele wereld – je maakt dan met heel veel culturen kennis!

Tuinderij Croy hondje

 WERKEN NAAR EEN EXTENSIEVER SYSTEEM. Momenteel is Tuiderij Croy nog behoorlijk intensief: er komt mest binnen, zaden en plantgoed, en de groenten vliegen er weer uit. Het is de droom van de tuinders om meer richting een extensief landbouwsysteem te gaan dat meer op zichzelf kan staan qua kringlopen, voedingsstoffen en zaadteelt. Fosfaat en kalium zijn genoeg aanwezig, maar omtrent stikstof heeft Wouter nog ideeën: ‘de mest halen we nu van een biologische boer. Dat is eigenlijk wel prima, maar ik ben opzoek naar meer leuke verbindingen. Wij zijn te kleinschalig om een vee-tak op te zetten, dus moeten we in onze bedrijfseigen mest voorzien door middel van groenbemesters. Dit heeft meerdere voordelen: ik kan een deel voedergewas telen voor onze bio-boer, in ruil voor de mest. Dan is er toch sprake van een kringloop, weliswaar over twee bedrijven heen. Ondertussen heeft de grond een jaar rust en bouwt zelf stikstof op. Dan ben ik veel zelfvoorzienender worden in stikstof.’ Financieel kan dat niet meteen uit: ‘Op deze dure grond moet eigenlijk een saldo-gewas staan. Maar ik denk dat het zich op een andere manier terugverdient: de structuur van de grond wordt beter, en de gewassen staan er straks beter bij. Ik hoop ook op een andere dynamiek in het onkruid, want de onkruidcyclus wordt even onderbroken. Dat kan uiteindelijk veel schelen in de totale onkruiddruk in de tuin – en dus werk, arbeid; misschien haal ik het daar wel uit.’

KOM MAAR MET DIE LEASE-KOEIEN!
Bij het onderzoeken naar hoe je met gesloten kringlopen kunt werken komt Wouter nog met een ander idee: ‘De koeienboer heeft zoogkoeien en die besteed ie nu uit. Dan denk ik, als we hier nou iets leuks doen, en we hebben nog wat weilandjes, daar kunnen we wat beheerwerk doen. Kom maar hier met die zoogkoeien, daar zorgen we wel eventjes voor en dan kom ze maar weer ophalen als het gras op is. Dat soort dingen zijn toch leuk, dat geeft het bedrijf meer leven’.

 BEDRIJF ALS ORGANISME. Wouter ziet veel meerwaarde om zoveel mogelijk bedrijfseigen te telen en een karakter neer te zetten van Tuinderij Croy. ‘Ik geloof gewoon in die kleinschaligheid. Natuurlijk zitten er nadelen aan: als je alles zelf wilt doen, kom je nergens echt meer aan toe. Maar waar het wel haalbaar is, wil ik er tijd voor maken. En streven naar goede inhoud-stoffen, goede smaak. Daarbij is de bodem heel belangrijk. Wouter: ‘Het bodemleven kan het beste om gaan met de meststoffen die van deze bodem af komen. Wetenschappelijk gezien is dat nog nonsens, maar ik kan me er wel in vinden.’

Hij ziet dit ook als een roeping omtrent de wereldvoedsel-problematiek: ‘Als je echt biologisch boer bent, wil je zuinig zijn op die kringloop, en heel efficiënt omgaan met fosfaat, met stikstof, kalium etc. En dan kan ik het niet voor elkaar krijgen dat ik wél die vrachtwagens met mest aanvoer en dan zeg ‘het is biologisch’. Nee, ik vind dat het bedrijf als organisme op zichzelf moet kunnen staan en dat je streeft naar een natuurlijk systeem, waarvan 200 mensen groentepakketten kunnen ‘tappen’. Dat is de rijkdom van de natuur. Als ik dat neer zet – en ik geloof dat dat kan – dan heb ik toch een leuk bedrijf. Zelfs op de schaal in Nederland kunnen we al zoveel doen om heel anders tegen die problematiek aan te kijken van voedsel, kringlopen.. Dit zou een voorbeeld kunnen zijn van: zo kan t ook.’

 

Voor meer informatie, zie tuinderijcroy.nl of breng op zaterdag een bezoekje aan de Boerderijwinkel: Kasteelweg 7, Aarle-Rixtel

Menu