Verslag van Leonardo van der Berg en Mali Boomkens over het bijwonen van de VIIe Internationale Conferentie van Via Campesina in Baskenland, 16-22 juli.
Hoera! Toekomstboeren is afgelopen woensdag 19 juli officieel erkend als deel van de mondiale boerenbeweging La Via Campesina!
Van de Europese tak waren we al lid, maar nu was het moment daar om samen met zo’n 10 andere organisaties van over heel de wereld welkom geheten te worden voor een enorm publiek. Groots galmde een mooi welkomstlied speciaal voor de nieuwe leden door de voormalige kerk in het Seminarium te Derio, Baskenland. Hier vond van 16 tot 22 juli de internationale conferentie van La Via Campesina plaats die wij – Leonardo en Mali – als afgevaardigden van Toekomstboeren hebben bijgewoond. Een conferentie die eens in de vier jaar plaatsvindt. En zo bleek al gauw – niet zomaar een conferentie. Met dit verslag willen we jullie graag meenemen in een terugblik op onze ervaringen en reflecties…
De conferentie
Je zag het eigenlijk gelijk al aan de grote verscheidenheid in hoeden en petjes en traditionele kledij die mensen droegen – we waren omringd door een gezelschap van zo’n 500 afgevaardigden van boerenorganisaties afkomstig uit wel 72 landen van over de hele wereld! Deze boerenorganisaties verenigen zich in La Via Campesina (LVC) die opkomt voor de positie van de boer en zijn/haar manier van leven.
We werden aan het begin van elke dag wakkergeschud met een zogenaamde ‘mystica’, die elke keer door een ander continent werd gespeeld. Zonder woorden en puur in de vorm van theater, zang en dans beeldde ieder continent de “strijd” waar zij als boeren mee te maken hadden uit. Juist deze vorm van communicatie raakte bij velen de juiste gevoelige snaar. Het werd ineens ook duidelijk hoe belangrijk het bestaan van deze beweging voor iedereen is. Ieder kan op zijn of haar manier een heleboel kracht putten uit de verbinding met en solidariteit voor elkaar omdat we allemaal in mindere en meerdere mate vergelijkbare “struggles” delen.
Boerenstrijd
De gezamenlijke “struggles” vormden dan ook de rode draad van de conferentie. Hiertoe behoorde ook strijdpunten die uniek zijn voor vrouwen en jongeren en waarvoor speciale bijeenkomsten georganiseerd waren.
Een van de strijdpunten was land. Hier was veel te leren van de Braziliaanse organisatie Movimento Sem Terra (MST). De MST ondersteunt stedelingen en landloze boeren met het bezetten van land. Eenmaal bezet, begint een bureaucratische strijd om eigendomsrechten te verkrijgen over dit land. Dichter bij huis was de Land Worker’s Alliance in de UK.
In ontmoeting met de enthousiaste Dee, Lynn en Tasha maakten we ook wat beter kennis met deze vereniging die veel op Toekomstboeren lijkt. Zij bestaan net een paar jaar langer en zijn in korte tijd flink gegroeid tot een belangrijk platform voor het verenigen en ondersteunen van ‘land workers’. Net zoals Toekomstboeren bestaat een deel van hun leden uit nieuwe boeren voor wie het verkrijgen van land niet altijd makkelijk is.
Een ander was de strijd voor een duurzaam en autonoom boerenbestaan. Agroecologie werd gezien als een belangrijke manier om dit te bereiken. Een van de bijeenkomsten was dan ook gericht op het (verder) ontwikkelen van agro-ecologie trainingen. Zo’n training bestaat ook in België. In de Franse Ardennen, runt Isabel samen met haar vriend een agroecologie school op hun eigen kleine tuinderij. Naast verkoop van groentepakketten breidt de familie zich elke week, voor zeven maanden lang, op de maandag en dinsdag uit met zo’n 12 man. De lessen zijn dynamisch en vooral praktijkgericht. Isabelle spreekt lovend over deze manier van agroecologisch leven en leren. Als lid van de Mouvement d’Action Paysanne (MAP), ontvangen ze steun in o.a. fondsenwerving om hun schooltje draaiende te kunnen houden. Naast agroecologie werd ook het opzetten van markten waar boer en burger dichter bij elkaar staan, gezien als een manier om tot meer duurzaamheid en autonomie te komen.
Maar er waren niet alleen boerenorganisaties aanwezig op de conferentie. De afgelopen jaren is ook steeds meer toenadering gezocht naar andere groepen zoals vissers en herders. Ze kampen met soortgelijke problemen. Net zoals in de landbouw wordt de afname, verwerking en verkoop van vis gedomineerd door een paar partijen. En is het voor grootschalige, industriële vissersschepen makkelijker om aan visquota te komen. Maar er wordt ook aan alternatieven gewerkt. Zo heeft een Amerikaanse vereniging voor kleinschalige vissers een community supported visnetwerk opgezet.
Samen
Op de conferentie werd duidelijk hoe belangrijk het is dat we als (toekomstige) boeren op verschillende niveaus de moeilijkheden en mogelijkheden die we delen goed kunnen verwoorden. Alleen dan kunnen we onze eigen uitdagingen aangaan. Alleen dan kunnen we op een betekenisvolle manier samenwerken met andere boeren en partijen. En alleen dan kunnen we mensen en overheden overtuigen over het belang van de “peasant” of de toekomstboer. Tijdens de bijeenkomsten werd daarom ook gewerkt aan het opstellen van declaraties.
Het is misschien ook iets waar we in Nederland meer van zouden kunnen leren, waar de partijen die zich betrokken zouden voelen bij de agroecologie beweging versnipperd zijn. Samen zouden we een grote kracht voor verandering kunnen zijn. Lerend van andere leden, zouden wij als (toekomstige) boeren ook best wat trotser mogen zijn op onze manier van boeren. We produceren niet alleen maar duurzaam en gezond voedsel. We produceren ook vruchtbare bodems, schoon water, biodiversiteit en een plek waar de burger zich weer kan verbinden met de natuur. Wie kan dat nog meer zeggen?
Niet voor niets was de slogan van de conferentie:
“We feed our peoples and build the movement to change the world!”
Lees meer