Tijdens de Klimaatmars op 6 november 2021 in Amsterdam gaf Klarien Klingen (Toekomstboeren & Federatie van Agroecologische Boeren) namens het agroecologisch boerenblok deze toespraak:

“Wij zijn agroecologische boeren en we maken ons grote zorgen. Als boeren incasseren we als eerste de klappen van de klimaatcrisis. We voelen als eerste de impact van extreem weer op ons landschap. De landbouw is één van de grote veroorzakers van de klimaatcrisis.

De Nederlandse landbouw veroorzaakt een emissie van 40 miljoen ton CO2 equivalenten. Dat is 16% van de totale uitstoot in Nederland. Kunstmest, megastallen en bestrijdingsmiddelen zorgen naast klimaatcrisis voor roofbouw van grond in Zuid-Amerika en Afrika en zorgen voor het instorten van de biodiversiteit wereldwijd.

Maar dit is niet de schuld van de boeren.

Dit is de schuld van het Nederlandse overheidsbeleid.

Nederland en Europa voeren al 60 jaar een beleid van ‘get big or get out’. Het landbouwbeleid is volledig gericht op het vergroten van de export. 

Kleinschaligheid wordt afgestraft. Schaalvergroting wordt beloond. Grotere monoculturen, meer mechanisatie, meer kunstmest en meer bestrijdingsmiddelen moeten boeren inzetten willen ze kunnen concurreren.

Het industriële landbouwbeleid faalt. Het faalt in het voeden van de wereld, er is obesitas, voedselverspilling, en er is nog steeds honger. Het industriële landbouwbeleid faalt in het voorzien van een leefbaar inkomen voor boeren. Het industriële landbouwbeleid helpt onze biodiversiteit om zeep. Het industriële landbouwbeleid faalt in de belofte van efficiëntie.  

Schaalvergroting en inefficiëntie worden beloond.

Sinds de jaren vijftig zijn de hectare opbrengsten met 12% omhoog gegaan. Voor die 12% meeropbrengst gebruiken echter 6 keer zoveel energie als in de jaren vijftig.

6 keer zoveel fossiele brandstof voor kunstmest, bestrijdingsmiddelen en steeds grotere trekkers.

Deze 12% extra opbrengst rechtvaardigt op geen enkele manier de 600% extra kosten aan fossiele energie. En al helemaal niet de milieuschade en klimaatcrisis die we zo veroorzaken. 

Deze op export gerichte landbouw levert jaarlijks 10 miljard euro op. Maar het kost jaarlijks 20 miljard aan maatschappelijke kosten: CO2 emissie, milieuvervuiling, afname biodiversiteit.

De landbouwsector als geheel levert dus geen financiële bijdrage aan de samenleving op, maar kost ons jaarlijks 10 miljard. 

En dit terwijl de landbouw onderdeel van de oplossing kan zijn. Als ze tenminste ingrijpend verandert.

Wij zijn agroecologische boeren en we maken ons zorgen. Wij zijn biologische boeren, permacultuur boeren, vegan boeren, en biologisch-dynamische boeren.

Wij herbergen biodiversiteit. Wij werken met oplossingen voor het klimaat. We leggen koolstof vast in de bodem. We gebruiken geen kunstmest en geen chemische bestrijdingsmiddelen. Wij werken samen met de natuur. Iedere dag.

Toch worden wij afgestraft door een systeem dat via subsidies en wet en regelgeving de industriële landbouw bevoordeelt en vrij spel geeft aan landbouwmultinationals als Bayer, Syngenta en de Rabobank. Hierdoor hebben wij geen zekerheid op land, verdienen we vaak onder minimumloon en hebben we geen toegang tot subsidies omdat we teveel diversiteit herbergen. We werken keihard, want in een landbouw van de toekomst werk je buiten op het veld en niet vanuit fossiele besturingssystemen.

Wij zijn bang en bezorgd. De natuur is niet een grondstof om uit te putten. Wij zijn onderdeel van de natuur. Als agroecologische boeren voelen wij ons nauw verwant aan de planten, de dieren en het bodemleven waar wij mee samenwerken. We voelen aan den lijve hoe bizarre regenval en snikhete zomers ons bestaan in gevaar brengen.

Kom bij ons niet aan met: ‘Je moet gewoon het goede voorbeeld geven.’ Al decennia lang werken agroecologische boeren wereldwijd zich uit de naad om biodiversiteit te redden. Dat blijkt niet genoeg. De vervuiler betaalt? De vervuiler betaalt helemaal niet! De vervuiler wórdt betaald. De chemische landbouw industrie wordt gesteund via landbouwsubsidies en via onverantwoordelijke wetgeving. De overheid steunt actief de industriële landbouw om te plunderen, om de aarde te misbruiken als een plantage. Dat moet stoppen.”