Nieuws, Werkplaats

Verslag bijeenkomst over ‘digitale technologieën en landbouw in Europa’

Op 5-7 juni was Toekomstboeren uitgenodigd om mee te doen aan een workshop over ‘digitale technologieën en landbouw in Europa’ in Wenen. Tijdens de bijeenkomst kregen verschillende Europese maatschappelijke organisaties en gelieerde onderzoekers de kans om met elkaar in contact te komen, van elkaar te leren en inspiratie op te doen voor toekomstig individueel en collectief werk rond dit thema.

Bedrijven en overheden zetten druk zetten om snel digitale hulpmiddelen in de landbouw te introduceren. Denk aan GPS-systemen die vee volgen en ingezet kunnen worden bij het opzetten van virtuele afrasteringen, het gebruik maken van satelietbeelden om landgebruik in kaart te brengen, het verzamelen van gegevens rondom diergezondheid via melkrobots en automatisering van landbouwwerktuigen. Ook speelt digitale technologie een steeds essentiëlere rol in activiteiten die indirect van invloed zijn bij het reilen en zeilen van de boerderij, zoals administratie, communicatie en logistiek.

Hoewel de kans groot is dat agroeocogische boeren geen gebruik willen maken van al deze technologieën, is de ontwikkeling daarvan ook voor hun niet te negeren. Niet alleen zullen ze grote impact hebben op hoe lokale landschappen en ecosystemen zullen functioneren, ze zullen ook een bepalende rol gaan spelen rondom wet- en regelgeving in de landbouw. Waarbij de mogelijkheid ontstaat dat de belangen en kennis van agroecologische en kleinschalige boeren ondergesneeuwd dreigen te raken.

Om hieraan een ander geluid te kunnen geven, gaven de verschillende deelnemers van de workshop het is belang aan een breed gedragen agroecologisch standpunt. Ondanks het momenteel ontbreken hiervan, vindt er op de achtergrond wel een levendige discussie plaats over de rol van (digitale) technologie. Getuige hiervan zijn de onlangs uitgekomen publicaties van Nyeleni, A Bigger Conversation, the Grassroots Innovation Assembly for Agroecology, en het rapport gepubliceerd door FIAN International, Friends of the Earth Europe and Coventry University’s Centre for Agroecology, Water and Resilience dat ook deels aanleiding was van de workshop in Wenen. Daarnaast wordt er vanuit ECVC gewerkt aan een standpunt over technologie. De volgende stap is om deze discussie ook verder op boerenniveau aan te gaan.

Tegelijkertijd leefde er onder de deelnemers van de workshop het beeld dat digitalisatie kleinschalige boeren vooralsnog niet erg aanspreekt: boeren zitten liever met de handen in de aarde dan achter een toetsenbord. Om dit onderwerp op de agenda te krijgen binnen de agroeocologische beweging werden er drie kernpunten aangekaart:

  • de noodzaak benadrukt om een terminologie rondom digitalisatie te ontwikkelen die aansluit bij de belevingswereld van agrecologische boeren,
  • bijeenkomsten rondom digitalisatie organiseren,
  • en allianties vormen met activisten en NGO’s die actief zijn op het vlak van (digitale)technologie.  

Tijdens de workshop werden er al verschillende suggesties gedaan voor een termen die zouden kunnen resoneren bij agroecologische boeren, zoals: Community Supported Technology, Agroecological Intelligence (A.I.) of Peasant Technology. Daarnaast zou over digitale technologie gesproken kunnen worden dat het een externe input is, gelijk aan het gebruik van kunstmest. Ook zal er goed gekeken moeten worden hoe bepaalde termen en concepten vertaald kunnen worden vanuit het Engels (en andersom) en in welke mate ze aansluiting vinden bij boeren in verschillende landen/regio’s.

Een van de activiteiten die aangedragen werd om de discussie over digitale technologie aansprekender te maken voor agroecologische boeren was het idee van degoogle your farm. Dit zou een bijeenkomst kunnen zijn waarbij boeren advies krijgen om hun boerderij minder afhankelijk te maken van de technologieen van grote techbedrijven. Samen met FarmHack UK zal gekeken worden hoe hier verdere invulling aan gegeven kan worden.

Voor het vormen van een breed gedragen standpunt zal ook verdere aansluiting gezocht moeten worden bij organisaties die zich inzetten voor digitale rechten, databescherming en de ontwikkeling van open software. Tijdens de workshop werd opgemerkt dat er momenteel nog te weinig kruisbestuiving is tussen de agroecologische beweging en bewegingen rondom digitale technologie. Het ontwikkelen van een helder narratief met bijbehorende terminologie en laagdrempelige bijeenkomsten moeten ook bijdragen om meer inzicht te krijgen in de belevingswerelden van deze verschillende organisaties en het creëren van een gelijkwaardiger speelveld qua taal en kennis.

Leden van onder andere FarmHack UK, Schola Campesina, FIAN, Friends of the Earth Europe, Fabriek Paysanne, IPIS-food en SOMO waren aanwezig bij deze workshop. Toekomstboeren zal ook aanwezig zijn een online vervolgmeeting eind september. Wil je hier bij aanwezig zijn of graag op een andere manier bijdragen aan deze discussie, stuur dan een mailtje naar: info@toekomstboeren.nl.

Wil je meer lezen over dit onderwerp? Hieronder vind je nog wat extra leestips: